İzmir’in eski adı ne diye bir soru yöneltmiş olsak, ortalama bir genel kültüre sahip olan herkes “Smyrna” cevabını verecektir. Bu kelime de Smira, Lesmire, Ksimire, İsmire gibi bir çok dönüşüm geçirdikten sonra İzmir halini almıştır. Türkler bu şehre ilk tesadüf ettiklerinden beri şehri, İzmir olarak adlandırmıştır.
Strabon ve Heredot gibi yazarlardan okuduğumuza göre, Smyrna bir kadın ismidir. Bir başka yere göre de bu isim İmparator Teseus’un karısının ismidir. Bir başka kaynakta da Smyrna’nın bir amazon olduğundan bahsedilmektedir. Amazonlara bağlı olan ve aynı adı taşıyan halk, Efes yöresine gelerek buraya amazonlarının ismini vermişlerdir. Bu kelimenin Yunanca olmadığı ortadadır. Hitit diline ait bir kelime olduğu düşünülmektedir. Efesli Diana’nın adlarından birisi Samornie olmakla beraber ömrünün sonlarında Efes’te yaşadığını bildiğimiz Hz. Meryem’e havariler tarafından Smyrna adlı bir çiçek verildiği rivayet edilmektedir.
Türklerin kullandığı İzmir adına “gavur” sıfatı da eklendiği olmuştur. Peki İzmir’e neden Gavur İzmir denilmiştir? Genel kanı ise bu sıfatın İzmir’deki hristiyan nüfusun çokluğundan ötürü verildiği şeklindedir. Ancak gerçekte baktığımızda, şehirdeki Hristiyan nüfusun 1600lü yıllarda artmaya başlamıştır. Emir Timur’un tarih yazıcıları 1402 yılında İzmir’e geldiklerinde o sıralarda Hristiyanların elinde bulunan Aşağı Kale’den bu şekilde bahsetmişlerdir. Bu bahsin sebebi ise Türklerin hakimi olduğu Kadifekale ile Aşağı Kale’yi ayırt etmektir. Daha sonraları bu adlandırma, şehir merkezinin aşağı bölgeye kaymasıyla bütün şehrin ismi olarak yaygınlaşmıştır.